Veel goede ideeën voor schonere lucht in Brabant

Brabant heeft veel goede ideeën voor schonere lucht in haar provincie. Samen hebben Brabantse overheden in totaal ongeveer 740 maatregelen opgenomen in het Schone Lucht Akkoord (SLA). Deze maatregelen zijn in diverse stadia van uitvoering. Uit de tweejaarlijkse voortgangsmetingen van het RIVM blijkt een belangrijke gezondheidswinst mogelijk voor Brabant wanneer deze maatregelen worden uitgevoerd.

Uit de landelijke voortgangsrapportage Schone Lucht Akkoord (SLA) van het RIVM blijkt dat de doelstelling van 50% gezondheidswinst uit binnenlandse bronnen in 2030 binnen bereik is. De prognose geeft aan dat de gezondheidseffecten van luchtvervuiling uit binnenlandse bronnen in 2030 met 46% gedaald zijn als daadwerkelijk alle landelijke en decentrale plannen worden uitgevoerd. Voor Noord-Brabant is een percentage van bijna 49% berekend. Belangrijke voorwaarde voor het boeken van gezondheidswinst is dat alle doorgerekende maatregelen volledig worden uitgevoerd. Een voorbeeld van de vele maatregelen is het aanleggen van snelfietsroutes.

De provincie Noord-Brabant is, evenals bijna de helft van de Brabantse gemeenten, aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Het doel van het Schone Lucht Akkoord is om gezamenlijk de luchtkwaliteit in Nederland permanent te verbeteren. De deelnemende partijen nemen maatregelen om de luchtverontreiniging van binnenlandse bronnen te beperken.

Voornaamste conclusie voor Noord-Brabant is dat Nederland en Brabant goed op weg zijn om de doelstellingen uit het Schone Lucht Akkoord te halen. Het RIVM heeft berekend dat de negatieve gezondheidseffecten van luchtverontreiniging met uitvoering van het pakket maatregelen uit het Schone Lucht Akkoord en het voorgenomen landelijke beleid samen (bekend als het VES-scenario) in 2030 ten opzichte van 2016 afneemt. En wel van 8,99 maanden gemiddeld levensduurverlies tot 4,59 maanden. Dit betekent een belangrijke gezondheidswinst voor Brabanders als het lukt alle voorgenomen maatregelen ook daadwerkelijk uit te voeren.

Provincie Noord-Brabant heeft in de periode 2021-2024 ingezet op het integraal aanpakken van opgaves en heeft 70 maatregelen geïdentificeerd die bijdragen aan verbetering van de luchtkwaliteit.

In Brabant heeft niet alleen de provincie maar hebben ook bijna de helft van de Brabantse gemeenten zich aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Zij vertegenwoordigen 68% van de Brabantse inwoners. Samen hebben deze Brabantse overheden in totaal ongeveer 740 maatregelen opgenomen. Maar ook veel gemeenten die niet zijn aangesloten bij het akkoord, zijn aan de slag met maatregelen die ertoe doen voor hun inwoners benadrukt de provincie.

Gedeputeerde Hagar Roijackers (Natuur, Milieu en Aanpak Landelijk Gebied): “Als we Brabant willen ontwikkelen in meer harmonie met milieu, natuur en landschap om de druk op onze leefomgeving te verminderen, moeten we op zoek naar een nieuwe balans. Met onze uitvoeringsagenda Milieu versterken we daarom onze sturing op onderlinge samenhang tussen de diverse beleidsterreinen en uitvoeringsorganisaties die hieraan kunnen bijdragen. Door zo onze slagkracht te vergroten zetten we stappen richting een duurzaam veranderend Brabant. Dit alles met als doel om Brabant voor onze Brabanders schoner, gezonder en veiliger te maken.”

Of de voorspelde resultaten werkelijkheid worden, hangt af van de uitvoering van de voorgenomen maatregelen. Maar daarnaast zijn nog enkele belangrijke factoren in het spel. Een fors deel van de luchtkwaliteitsverbetering wordt bereikt door maatregelen uit het klimaatakkoord. Dat betekent dat tegenvallers of juist meevallers in de energietransitie of de keuze voor andere instrumenten hierin ook positieve of negatieve gevolgen kunnen hebben voor het behalen van doelen op luchtkwaliteit.

Voor de sector landbouw is aanvullend gerekend met de geformuleerde beleidsuitgangspunten in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). In het regeerprogramma van het Kabinet Schoof is aangegeven dat het NPLG wordt gestopt. Met het NPLG, en het daaruit voortgekomen Brabants Programma Landelijk Gebied (BPLG), gaf het Rijk provincies de opdracht om de wettelijke doelen op het gebied van natuur, stikstof, water en klimaat in samenhang te bezien met een duurzaam perspectief voor de landbouw. Welke consequenties het mogelijk vervallen van het NPLG heeft op de luchtkwaliteit in Brabant is op dit moment nog niet bekend.