Inwoners die in 2026 een geboorteakte, huwelijksakte of ander officieel document bij hun gemeente willen aanvragen, moeten rekening houden met hogere kosten. Veel Nederlandse gemeenten overwegen of hebben al besloten om de tarieven van de burgerlijke stand te verhogen.
Jaarlijks bepalen gemeenten zelf de tarieven voor producten als afschriften, uittreksels en meertalige aktes. Die zogeheten leges mogen niet hoger zijn dan de kostprijs van de dienstverlening. Maar door gestegen personeelskosten, digitalisering en inflatie, loopt die kostprijs in veel gemeenten op. Gemeenten brengen die verhoging komend najaar in hun begrotingen voor 2026 onder.
Het gevolg: inwoners betalen binnenkort vaker meer voor dezelfde diensten. Een geboorteakte kost op dit moment gemiddeld tussen de €13 en €16, maar dit kan volgend jaar oplopen tot ruim €20, afhankelijk van de gemeente.
De meeste aanvragen betreffen:
Deze documenten zijn vaak nodig bij verhuizingen, juridische procedures of emigratie. Een hoger tarief kan vooral voor mensen met een lager inkomen voelbaar zijn. Gemeenten bieden in sommige gevallen kwijtschelding of een vergoeding via bijzondere bijstand, maar dat is niet overal standaard geregeld.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bevestigt dat gemeenten geconfronteerd worden met stijgende kosten, onder meer door inflatie en investeringen in digitale systemen. Tegelijkertijd blijven de inkomsten van veel gemeenten onder druk staan, wat leidt tot noodzakelijke aanpassingen van lokale tarieven.
Ook de toenemende digitalisering speelt een rol: steeds meer gemeenten investeren in veilige digitale aanvraagportalen, back-upsystemen en beveiliging tegen identiteitsfraude.
Hoewel de tarieven omhoog gaan, profiteren inwoners ook van kortere verwerkingstijden, gebruiksvriendelijke websites en de mogelijkheid om documenten veilig thuis te ontvangen. In plaats van fysiek naar het gemeentehuis te gaan, kunnen de meeste aanvragen online worden gedaan via DigiD.
Gemeenten zullen de nieuwe tarieven in het najaar van 2025 publiceren op hun websites. Wil je weten wat je volgend jaar betaalt voor een officieel document? Houd dan de lokale bekendmakingen of raadsstukken in de gaten, of informeer bij je gemeente.
De tariefverhoging voor diensten van de burgerlijke stand is een gevolg van bredere financiële en technologische ontwikkelingen binnen gemeenten. Hoewel dit extra kosten met zich meebrengt voor inwoners, zorgen investeringen in digitale dienstverlening ook voor sneller en efficiënter contact met de gemeente.